Το προ- είναι από το λατινικό pro και σημαίνει υπέρ. Το βιοτικό σχετίζεται με τη ζωή. Άρα το προ-βιοτικό δηλώνει μια ουσία που «ζωογονεί».
Τα πρεβιοτικά, τα οποία επίσης ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, είναι υδατάνθρακες που χρησιμεύουν ως τροφή στους μικροοργανισμούς που δρουν ως προβιοτικά.
Η αξία των προβιοτικών
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που όταν η χορήγησή τους γίνεται σε ικανοποιητικές ποσότητες ωφελούν την υγεία όποιου τους φιλοξενεί».
Στο ανθρώπινο πεπτικό σύστημα διαβιούν περισσότεροι από 500 τύπους βακτηρίων, δηλαδή μονοκύτταρων οργανισμών που δεν διαθέτουν πυρήνα και πολλαπλασιάζονται με απλή διαίρεση σε δύο νέα μέρη.
Από αυτά υπάρχουν κάποια φιλικά προς τον οργανισμό βακτήρια που βοηθούν να λειτουργούν με υγεία τα εσωτερικά του όργανα και το ανοσοποιητικό του σύστημα, ενώ βοηθούν και στην πέψη των τροφών. Όταν όμως η ισορροπία χάνεται και τα ευεργετικά για τον οργανισμό βακτήρια ελαττώνονται έπειτα από μια μόλυνση ή τη λήψη αντιβιοτικών, εμφανίζονται προβλήματα στο πεπτικό σύστημα.
Και εκεί χρειάζονται ενισχύσεις με τη μορφή των προβιοτικών, που μπορούν να βοηθήσουν στις διάρροιες ή στην αποκατάσταση βλαβών στα εντερικά τοιχώματα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα προβιοτικά επιδρούν στο ανοσοποιητικό σύστημα, περιορίζουν τους εξωγενείς παθογόνους παράγοντες που προκαλούν τη γνωστή ως «διάρροια του ταξιδιώτη» αλλά και τους ενδογενείς παράγοντες που προκαλούν τη «διάρροια των αντιβιοτικών». Μειώνουν τη δυσανεξία στη λακτόζη, περιορίζουν τους κινδύνους για καρκίνο του εντέρου και επηρεάζουν το ανθρώπινο μικροβίωμα.
Το μικροβίωμα περιλαμβάνει το σύνολο των μικροβιακών πληθυσμών που αποικίζουν τον άνθρωπο. Ιδιαίτερα το ανθρώπινο μικροβίωμα είναι ένα πολύπλοκο οικοσύστημα που το αποτελούν βακτήρια, ιοί και άλλοι οργανισμοί και από τις αλληλεπιδράσεις τους επηρεάζεται ολόκληρος ο οργανισμός που τα φιλοξενεί.
Έρευνες έχουν δείξει οι αλληλεπιδράσεις των βακτηρίων έχουν ευεργετική επίδραση στον αυτισμό αλλά και στον έλεγχο της παχυσαρκίας. Διότι η χλωρίδα αυτή ενεργεί συνολικά σαν ένας παραγωγός χημικών ενώσεων που φθάνουν να επηρεάζουν τον εγκέφαλο και από εκεί τις εντολές για την άντληση πολλών ή λίγων θερμίδων από την τροφή. Υπάρχει βέβαια πολλή έρευνα ακόμη γύρω από το θέμα, αλλά τίποτα δεν θα γίνεται χωρίς ιατρική σύσταση και επίβλεψη. Προς το παρόν λοιπόν το πιο σίγουρο είναι ένα απλό γιαούρτι αλλά με την ένδειξη, το λιγότερο, «καλλιέργεια bifidus ή acidophilus».
Σήμερα τα προβιοτικά πωλούνται και με τη μορφή συμπληρωμάτων διατροφής αλλά και μέσα σε τροφές. Το προβιοτικό μπορεί να περιέχεται μέσα σε ένα χάπι ή να προστίθεται σε μια τροφή όπως γίνεται με το γιαούρτι και το λάχανο.
Δέκα τροφές εξαιρετικά πλούσιες σε προβιοτικά
1) Το γιαούρτι
Παρασκευάζεται με την προσθήκη δύο βακτηρίων, του Streptococcus thermophilus και του Lactobacillus bulgaricus σε παστεριωμένο γάλα. Παρόλο που τα περισσότερα γιαούρτια είναι μια αξιόπιστη πηγή πρωτεΐνης, δεν περιέχουν όλα προβιοτικά. Ορισμένα προϊόντα υφίστανται θερμική επεξεργασία μετά τη ζύμωση, η οποία συνήθως σκοτώνει τα περισσότερα από τα ευεργετικά ενεργά βακτήρια οπότε φροντίστε να ελέγξετε την ετικέτα για τη φράση “ζωντανή και ενεργή καλλιέργεια γιαούρτης”. Σημαντικό επίσης είναι, να μην περιέχει πρόσθετα σάκχαρα.
2) Η μαύρη σοκολάτα είναι πραγματικά μια εξαιρετική επιλογή. Αυτό συμβαίνει επειδή έχει βρεθεί ότι εκτός από προβιοτικά περιέχει και πρεβιοτικά. Τα πρεβιοτικά είναι διαιτητικές ίνες, με τις οποίες τρέφονται τα φιλικά βακτήρια που βρίσκονται ήδη στο έντερο. Η σοκολάτα είναι στην πραγματικότητα ένα ζυμωμένο φαγητό. Για να αποκομίσει κάποιος σημαντικό όφελος, συστήνεται η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε κακάο να είναι τουλάχιστον 70% και να μην περιέχει ζάχαρη.
3) Ο αρακάς
Προβιοτικά στον αρακά; Ιάπωνες ερευνητές λένε ότι υπάρχουν! Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Microbiology διαπίστωσε ότι ο αρακάς περιέχει Leuconostoc mesenteroides, ένα ισχυρό προβιοτικό που συχνά συνδέεται με τη ζύμωση σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας. Χρησιμοποιήστε τον φρέσκο σε ζυμαρικά, σαλάτες και ομελέτες.
4) Το ξινολάχανο
Όταν δεν είναι παστεριωμένο, το ξινολάχανο είναι πλούσιο σε βακτήρια Lactobacillus, τα οποία και προωθούν την υγιή χλωρίδα στην εντερική οδό, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και βελτιώνουν τη γενικότερη εικόνα της υγείας σας. Σημαντικό είναι να εξετάσετε την ετικέτα προτού να αγοράσετε κάποιο, καθώς πολλά μιμούνται απλά την ίδια διακριτική ξινή γεύση που παράγεται παραδοσιακά από το ζυμωμένο γαλακτικό οξύ με τη χρήση ξυδιού και δεν περιέχουν τα συγκεκριμένα ευεργετικά βακτήρια.
5) Το κρασί και η μπύρα
Τα ζυμωμένα αλκοολούχα ποτά όπως η μπύρα και το κρασί παρέχουν πραγματικά οφέλη για τον ανθρώπινο οργανισμό όταν καταναλώνονται με μέτρο. Οι βιταμίνες από το σιτάρι του κριθαριού που παράγεται από τη ζύμωση επιβιώνουν από τη διαδικασία ζύμωσης και φιλτραρίσματος και μπορούν να οδηγήσουν σε βελτίωση των επιπέδων της χοληστερίνης και να μειώσουν το σχηματισμό θρόμβων στο αίμα. Από την άλλη, το κρασί έχει βρεθεί ότι είναι μια ισχυρή πηγή αντιοξειδωτικών που καταπολέμα τις ελεύθερες ρίζες.
6) Οι ελιές
Οι ελιές που υποβάλλονται σε φυσική ζύμωση στο αλάτι περιέχουν προβιοτικά. Κατά τη διάρκεια της ζύμωσης, τα οξέα που παράγονται από τα βακτηρίδια γαλακτικού οξέος που απαντώνται φυσικά στην ελιά, δίνουν στους μικρούς αυτούς καρπούς τη χαρακτηριστική γεύση τους. Εκτός από τα παραπάνω, υπάρχουν δεκάδες λόγοι που καθιστούν την ελιά το απόλυτο υπερτρόφιμο της Μεσογείου.
7) Το κεφίρ
Παρόλο που το γαλακτοκομικό αυτό ρόφημα μοιάζει με το γιαούρτι, αν έχετε μια δυσανεξία σε γαλακτοκομικά προϊόντα, ίσως να είναι καλύτερη επιλογή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το κεφίρ εξουδετερώνει τις επιπτώσεις της λακτόζης σε ποσοστό που ανέρχεται τουλάχιστον στο 70%. Αυτό που είναι ακόμη πιο ελπιδοφόρο για το κεφίρ, είναι ότι τα βακτηρίδια του αποικίζουν στον εντερικό σωλήνα, γεγονός που μεγιστοποιεί τις πιθανότητες στο να αποδώσουν τα θεραπευτικά τους οφέλη στο έντερο.
8) Οι πίκλες
Οι πίκλες είναι ακόμα μια κλασική επιλογή ζυμωμένου λαχανικού. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι όλες οι πίκλες δεν περιέχουν προβιοτικά καθώς η διαδικασία της παστερίωσης εξουδετερώνει τα φιλικά βακτήρια. Η καλύτερη λύση είναι να κάνετε τις δικές σας πίκλες στο σπίτι χρησιμοποιώντας απλά αλάτι και νερό!
9) Το μίσο
Το Μίσο, είναι μία πάστα που δημιουργείται από τη ζύμωση της σόγιας με ειδικούς μύκητες, οι οποίοι αναπτύσσουν λακτοβάκιλους και ένζυμα τα οποία είναι ιδιαίτερα θρεπτικά και υποστηρικτικά για την πεπτική διαδικασία και την καλύτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Σαν πρωτεΐνη είναι πλήρης επειδή προέρχεται από σόγια (που σημαίνει ότι περιέχει και τα 9 απαραίτητα αμινοξέα) και διεγείρει το πεπτικό σύστημα, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει τον κίνδυνο πολλαπλών καρκίνων.
10) Τα μαλακά ωριμασμένα τυριά
Πολλά τυριά δημιουργούνται με ζύμωση, αλλά δεν περιέχουν και προβιοτικά. Τα ωριμασμένα, μαλακά τυριά, όπως το τσένταρ το γκούντα και η παρμεζάνα είναι οι μόνοι τύποι τυριών που διατηρούν τα ευεργετικά βακτήρια που περιέχουν. Τα τυριά αυτά παράγονται αρχικά με την προσθήκη βακτηριακής καλλιέργειας γαλακτικού οξέος στο γάλα, το οποίο σχηματίζει γαλακτικό οξύ και σχηματίζει τυρόπηγμα και ορό γάλακτος. Όσο περισσότερο ωριμάζει το τυρί, τόσο πιο ωφέλιμα είναι και τα βακτήρια για το έντερο.
